Thursday, November 1, 2007

Ξημέρωμα κι Ηλιοβασίλεμα στον Ερμή


...a person on Mercury would see this odd behavior: at some longitudes the observer would see the Sun rise and then gradually increase in apparent size as it slowly moved toward the zenith. At that point the Sun would stop, briefly reverse course, and stop again before resuming its path toward the horizon and decreasing in apparent size. All the while the stars would be moving three times faster across the sky. Observers at other points on Mercury's surface would see different but equally bizarre motions.

If you are standing in the right place on Mercury's surface, you can actually see a double sunrise or sunset. In the latter case, you would first see the Sun set. Then, as though it weren't sure of itself, it would peep back up a short ways. Finally, making its mind up, it would set back down.
Στη Borealis Planitia, την τεράστια πεδιάδα στο βόρειο αρκτικό κύκλο του Ερμή, επικρατεί πλήρες σκοτάδι. Ο μικρός πλανήτης δεν έχει φεγγάρια, κι η ατμόσφαιρα του είναι πολύ αραιή. Έτσι οι νύχτες του είναι πολύ σκοτεινότερες από την πιο σκοτεινή νύχτα της Γης.

Είναι όμως η στιγμή της ανατολής. Ένα απειροελάχιστο φως, είναι αρκετό για να φανεί, πολλά χιλιόμετρα μακριά, το περίγραμμα ενός κρατήρα στα όρια της κοιλάδας. Για αρκετή ώρα, αυτό το περίγραμμα είναι το μοναδικό που μπορείς να δεις στην απέραντη θάλασσα του σκότους. Όμως, καθώς το φως αυξάνεται, πολύ αργά, κι άλλοι κρατήρες ξεπροβάλλουν από τις άκρες της κοιλάδας. Ένας ένας, πετάγονται και σιγά σιγά αποκαλύπτουν το περίγραμμα της πεδιάδας, αρκετά μεγάλο ώστε να μπορείς να δεις μια ελάχιστη καμπύλωση από τη σφαιρικότητα του πλανήτη. Ο χώρος της Borealis Planitia όμως, παραμένει σκοτεινός. Δε φτάνει φως στο βυθό της.

Αυτό αλλάζει όταν ξεμυτίζει η άκρη του ηλιακού δίσκου. Το φως πλημμυρίζει απότομα και το χρυσό έδαφος του Ερμή αντανακλά, σχηματίζοντας νησίδες χρυσού μέσα στο μαύρο της πεδιάδας.

Κι ο Ήλιος συνεχίζει να ξεπροβάλλει, αποκαλύπτοντας ολοένα και περισσότερα. Στην Planitia Borealis, το θείο έχει σχηματίσει λίμνες γαλαζόπετρας, κάνοντάς την να φαίνεται σαν έναν τεράστιο χρυσό δίσκο που είναι διακοσμημένος με ζαφείρια.

Ο Ήλιος σηκώνεται στον ορίζοντα, μεγαλειώδης. Είναι σχεδόν δυο φορές πιο μεγάλος από όσο φαίνεται στη Γη και πολύ πιο λαμπρός. Σηκώνεται και φωτίζει τον κατασκότεινο ουρανό που, από μαύρος γίνεται βαθυγάλανος.

Όμως, δεν υψώνεται μόνο. Συμβαίνει και κάτι άλλο. Μεγαλώνει. Και μεγαλώνει τόσο, ώστε στο μεσημέρι του Ερμή, έχει γίνει τρεις φορές μεγαλύτερος από όσο τον βλέπουμε στη Γη. Το άστρο που χάρισε ζωή στο Γαλάζιο πλανήτη, στον Χρυσό πλανήτη δείχνει σκληρός κι ανελέητος. Πάντα όμως μεγαλειώδης.

Ο απόλυτος άρχοντας του ουρανού όμως αλλάζει γνώμη. Λίγο πριν μεσουρανήσει, αποφασίζει να επιστρέψει. Αυτή τη φορά βλέπουμε την αντίθετη πορεία κι ο Ήλιος πέφτει και ξαναμικραίνει, για να κρυφτεί πίσω από τον ορίζοντα.

Για λίγο, ο Ερμής έχει αποκτήσει «γήινη» θερμοκρασία. Και με τον Ήλιο να παραμονεύει ελάχιστα πιο κάτω από τον ορίζοντα, μοιάζει σαν να είμαστε στο σούρουπο. Για λίγο, έχουμε την ευκαιρία να φανταστούμε τα πλάσματα που θα μπορούσε να ζουν στον πλανήτη αυτό. Πλάσματα απόκοσμα, ίσως τρομακτικά, πλάσματα μοναχικά που κραυγάζουν την αγωνία τους, από μια τύχη που θα τα είχε φέρει να ζήσουν σε έναν πλανήτη σκληρό και άγονο, σαν έρημο.

Η ανάπαυλα αυτή δεν κρατάει για πολύ. Να που το άρμα του Ήλιου ξανασηκώνεται και αρχίζει ξανά την πορεία του για να κυριαρχήσει στον ουρανό του μικρού πλανήτη. Αλλά το τοπίο πια δεν είναι το ίδιο. Έχει εμπλουτιστεί με την ιδιόμορφη Φύση που έπλασε η φαντασία μας για τον Ερμή. Η πεδιάδα αποκτά κίνηση. Η κίνηση πολλαπλασιάζεται. Γίνεται Ζωή. Ζωή που την πλημμυρίζει.

Άραγε οι εικόνες που βλέπουμε να είναι εικόνες ενός παρελθόντος πιο παλιού από τον άνθρωπο; Πιο παλιού από την ίδια τη Ζωή στη Γη; Μήπως είναι εικόνες που θα γίνουν πολύ αργότερα στο μέλλον, όταν εμείς θα πάψουμε να υπάρχουν;
Δεν ξέρουμε. Δε θα μάθουμε.

Η μέρα προχωρά. Αυτή τη φορά ο Ήλιος δεν αλλάζει γνώμη και συνεχίζει κανονικά την πορεία του προς τη Δύση. Για τελευταία φορά, μικραίνει και χάνεται στον ορίζοντα του Ερμή, αφού πρώτα μας χάρισε μερικές από τις ωραιότερες εικόνες του.