Friday, October 26, 2007

Full Moon : myths and rituals


The Pomo
The Pomo tribe of Native Americans are from the northwestern US. The Pomo name for a solar eclipse was "sun got bit bear." They tell a story about a bear who goes out for a stroll along the Milky Way. Soon Bear met up with the Sun and the two began to argue about who would move out of the other's path. The argument turned into a fight, which was represented by an eclipse of the Sun. Eventually the Bear continued along his way, but soon met up with the Moon, the Sun's sister. Again, an argument ensue about who would move over and again the argument turned into a fight. Now there was an eclipse of the Moon. After the eclipse Bear continued on his way along the Milky Way and the cycle repeated.
Eclipses according to the Ge'

The Ge' are among the Amazonian tribes of Brazil. They also believe that eclipses are a result of a fight between Sun and Moon. They say the eye of the Sun or Moon is pierced by a small boy who shoots them with an arrow. The wound bleeds symbolized by the Moon turning reddish and dimming. A shaman removes the arrow and the wound heals.


Hupa Indians of northern California
The Moon is a man who has twenty wives and a house full of pets consisting of mountain lions, bears and snakes. To feed his pets, the man goes out to hunt. After the hunt he carries all the game back to his house for his pets, but they are not satisfied with what he has brought them. In anger, the pets attack the man, who begins to bleed. This is represented by the Moon turning a reddish colour during a lunar eclipse. One of the Moon's wives is Frog and when she sees the predicament her husband is in, she rushes to help him. Frog beats away the pets. Then she and the other wives collect up the Moon's blood and he can then recover.
Vikings

Skoll the wolf who shall scare the Moon
Till he flies to the Wood-of-Woe:
Hati the wolf, Hridvitnir's kin,
Who shall pursue the Sun.
Grimnismal, The Elder Edda

The Vikings tell a tale about two wolves who wish to eat the Sun and Moon. Skoll (repulsion) goes after the Sun and Hati, running ahead of the Sun, goes after the Moon. When either are caught, there is an eclipse. When this happens, the people on Earth rush to rescue the Sun or Moon by making as much noise as they can in hopes of scaring off the wolves.

Serrano Indians

The Serrano Indians of California believe an eclipse is the spirits of the dead trying to eat the Sun or Moon. So during an eclipse, the shamans and ceremonial assistants sing and dance to appease the dead spirits while everyone else shouts to try and scare the spirits away. Meanwhile, everyone avoids eating food with the idea that it would starve the spirits out.

Chinese

The Moon was represented by a mirror in China. During an eclipse, people beating on mirrors is a very old tradition. It was believed that a dragon swallowed the Moon during an eclipse and beating the mirrors would cause the dragon to cough it up and return it to the sky.


[viewed by elafini one summer...]

Sunday, October 21, 2007

Monday, October 15, 2007

Voyager

Μακριά, στα όρια του ηλιακού μας συστήματος, 100 φορές μακρύτερα από την απόσταση της Γης από τον Ήλιο και δυόμιση φορές μακρύτερα από τον Πλούτωνα, ένα αντικείμενο συνεχίζει να ερευνά και να στέλνει τα σήματά του στον πλανήτη μας. Είναι ο Voyager 1, το ένα από τα δύο δίδυμα διαστημόπλοια της ΝASA, το πιο μακρινό αντικείμενο που έχει κατασκευάσει άνθρωπος.

Είναι ακόμα ένα κεφάλαιο σε μια περιπέτεια που άρχισε 30 χρόνια πριν, με την εκτόξευση δύο διαστημοπλοίων που έμελλε να συγκλονίσουν τα παιδικά χρόνια πολλών σημερινών 30άρηδων.
Αντίθετα με αυτό που θα περίμενε κανείς, το Voyager 1 εκτοξεύτηκε μετά το Voyager 2: στις 5 Σεπτεμβρίου, δύο μόλις εβδομάδες μετά το μικρό του αδερφάκι που είχε ξεκινήσει το δικό του ταξίδι από τις 20 Αυγούστου.

Οι ρίζες του προγράμματος Voyager, βρίσκονται στο προγενέστερο πρόγραμμα Marriner - πράγματι, τα δυο Voyager θα είχαν ονομαστεί Marriner 11 & 12, αν δεν τα μετονόμαζαν οι πιο ρομαντικοί επιστήμονες. Τα Marriner καθώς και τα δύο γνωστά μας Voyager, ήταν μέρος μιας ακόμα μεγαλύτερης ιδέας, του λεγόμενου «Grand Tour», ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο το οποίο φιλοδοξούσε να στείλει από δύο διαστημόπλοια σε κάθε εξωτερικό πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Αν είχε πραγματοποιηθεί, τα Voyager θα ήταν 4, όλα τους πανομοιότυπα. (Φαντάζεστε να είχαμε τις ίδιες συγκινήσεις, διπλασιασμένες; )

Τα δύο δίδυμα διαστημόπλοια, έφυγαν για να προσεγγίσουν τους δυο μεγαλύτερους πλανήτες του συστήματός μας: το Δία και τον Κρόνο. 

Προσέγγισαν τον πρώτο το 1979. Οι φωτογραφίες τους απεικόνιζαν με λεπτομέρειες το συναρπαστικό χαρακτηριστικό του μεγαλύτερου μας πλανήτη, την κόκκινη κηλίδα και αποκάλυψαν τρία νέα φεγγάρια του: την Αδράστεια, τη Μήτι και τη Θήβη. Αλλά και τα ήδη γνωστά φεγγάρια του πλανήτη, που πρώτα ήταν απλώς αινιγματικές κηλίδες στα τηλεσκόπια, έδιξαν μια πρώτη τους όψη: η Ιώ, ένα τοπίο ηφαιστίων, ο Γανυμήδης, ο μεγαλύτερος δορυφόρος που ξέρουμε κι η Ευρώπη, η πιο αινιγματική από όλες, σχεδόν σαν να μην έχει τοπογραφικά χαρακτηριστικά: «σαν κάποιος να τα σχεδίασε με μαρκαδόρο».

Κατά τη γνώμη μου, το πιο θεαματικό πέρασμα, ήταν αυτό του 1981, από τον πλανήτη Κρόνο. Θυμάμαι ακόμα τις φωτογραφίες που η NASA έστελνε καθημερινά στα ειδησεογραφικά πρακτορεία, εικόνες από το πιο φαντασμαγορικό χαρακτηριστικό του Κρόνου, και όχι μόνο. Μιλάω φυσικά για τους δακτυλίους του. Μέχρι τότε, οι εγκυκλοπαίδειες μιλούσαν για τρία δαχτυλίδια. Τώρα, φάνηκαν πάνω από 10,000 δαχτυλίδια, που, παρ' ότι αγκαλιάζανε τον πλανήτη, είχαν πάχος μόλις 100 μίλια.

Ο ενθουσιασμός των επιστημόνων φαίνεται πως ήταν τεράστιος, αφού, μετά το πέρασμά του από τον Κρόνο, αποφασίστηκε η συνέχιση της αποστολής του Voyager 2, το οποίο ήταν καλύτερα εξοπλισμένο, με κάμερες μεγαλύτερης ευκρίνειας. Ωστόσο, η παράταση αυτή κινδύνευσε προσωρινά, αφού, κάποια στιγμή, κι αφού το διαστημόπλοιο είχε ήδη φύγει, η κάμερά του μπλόκαρε: ο λόγος ήταν πως η υπερβολική χρήση (!), είχε αχρηστέψει προσωρινά το λιπαντικό της.

Το πρόβλημα ξεπεράστηκε ωστόσο, κι έτσι, ο Voyager 2 έφτασε στους δύο τελευταίους αέριους γίγαντες: τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα. Ο Ουρανός βρέθηκε να είναι ένας ανοιχτός γαλαζοπράσινος πλανήτης, με δακτυλίους που μόλις φαίνονταν, σε τόσο μακρινή απόσταση από τον Ήλιο. Ένα από τα φεγγάρια του, η Μιράντα είναι από τα πιο παράξενα φεγγάρια του ηλιακού συστήματος: σαν ένα μωσαϊκό παλιού και νέου υλικού, με φαράγγια βάθους είκοσι χιλιομέτρων. 

Από την άλλη, ο Ποσειδώνας, με το βαθυγάλανο χρώμα του, δικαίωσε το όνομά του, αυτό του θεού της θάλασσας. Το πιο εντυπωσιακό εύρημά του, μια «σκοτεινή κηλίδα», η οποία λέγεται πως δεν υπάρχει πια.

Δεδομένου πως ο Πλούτωνας δε θεωρείται πια πλανήτης, το πέρασμα του Voyager 2 από τον Ποσειδώνα σηματοδοτεί το σημείο στην ανθρώπινη ιστορία όπου όλοι οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος έχουν επισκεφθεί από το λιγότερο ένα διαστημόπλοιο.

Τα δύο Voyager συνεχίζουν το μοναχικό τους ταξίδι στα πέρατα του ηλιακού μας συστήματος. Πλησιάζουν τη ζώνη της ηλιόπαυσης, το σημείο δηλαδή που αρχίζει να σταματά ή ένταση του ηλιακού ανέμου, ένα από τα όρια του ηλιακού μας συστήματος. Η ταχύτητά τους είναι πάνω από 3 φορές την απόσταση Γης-Ηλίου κάθε χρόνο. Δεν πηγαίνουν κάπου συγκεκριμένα. Το πρώτο, σε σαράντα χιλιάδες χρόνια θα πλησιάσει ένα άστρο του αστερισμού της Καμηλοπάρδαλης, ενώ το δεύτερο, σε 296,000 χρόνια, θα πλησιάσει το Σείριο.

Πιο πριν, ίσως να έχουν βρεθεί από κάποιους. Γήινους ή όχι. Για τη δεύτερη περίπτωση, φέρουν πάνω τους ένα δίσκο φτιαγμένο από χρυσό, ο οποίος περιέχει χαιρετισμούς από τον πλανήτη μας, μουσική και εικόνες. Και, φυσικά, οδηγίες για το πώς να παιχτεί ο δίσκος.

Τα Voyager συνεχίζουν να στέλνουν σήματα. Τα καύσιμά τους έχουν λιγοστέψει, κάποια συστήματά τους έχουν τεθεί εκτός λειτουργείας, αλλά αυτά τα διαστημόπλοια που μας έχουν δώσει περισσότερες πληροφορίες από κάθε άλλη αποστολή, θα συνεχίσουν να εκτελούν το καθήκον τους όσο μπορούν: περίπου το 2020.


Monday, October 8, 2007

SPUTNIK 1

SOVIET DOCUMENTS

Document Title: "Announcement of the First Satellite," from Pravada, October 5, 1957, F.J. Krieger, Behind the Sputniks (Washington, DC: Public Affairs Press, 1958)

Source: Historical Reference Collection, NASA History Division, NASA Headquarters, Washington, D.C.

On 4 October 1957 the Soviet Union launched the first earth orbiting satellite to support the scientific research effort undertaken by several nations during the 1957-1958 International Geophysical Year. The Soviets called the satellite "Sputnik" or "fellow traveler" and reported the achievement in a tersely worded press release issued by the official news agency, Tass, printed in the October 5, 1957, issue of Pravda. The United States had also been working on a scientific satellite program, Project Vanguard, but it had not yet launched a satellite.




Στις 4 Οκτωβρίου του 1957 εκτοξεύτηκε από το κοσμοδρόμιο Baikonur στη Ρωσία, ο δορυφόρος Sputnik, σημειώνοντας την πρώτη έξοδο του ανθρώπου εκτός του πλανήτη και συμβολικά την έναρξη της κατάκτησης του Διαστήματος (και πιάνοντας στη κυριολεξία στον ύπνο τον μεγάλο αντίπαλο, τις ΗΠΑ, που σκόπευαν πρώτες αυτές να έχουν τη μεγάλη τιμή.)

Ο Σπούτνικ 1 (στα Ρωσικά Σπούτνικ σημαίνει συνοδός, ενώ το επίσημο όνομά του ήταν Τεχνητός Δορυφόρος της Γης ή ISZ) εκτοξεύτηκε από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν, με έναν πύραυλο R-7. Κατασκευάστηκε και εκτοξεύτηκε από τη Σοβιετική Ένωση σαν συμβολή στό Διεθνές Γεωφυσικό Έτος 1957. Ήταν ο πρώτος μιας σειράς δέκα δορυφόρων με το ίδιο όνομα. Ο επόμενος, Σπούτνικ 2, μετέφερε τον πρώτο ζωντανό οργανισμό στο διάστημα, τη σκυλίτσα Λάικα, ενώ ο Σπούτνικ 3 ήταν ένα πολύ μεγαλύτερο τροχιακό εργαστήριο και οι Σπούτνικ 4-10 ήταν σκάφη τύπου Βοστόκ που μετέφεραν ζώα και ένα ανθρώπινο ομοίωμα.

Στα τέλη του 1955 ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών , ανακοίνωσε στο διεθνές κοινό την ύπαρξη ενός αμερικάνικου προγράμματος για την κατασκευή τεχνητού δορυφόρου. Τέσσερις ημέρες μετά, επακολούθησε η ανάλογη δήλωση της Σοβιετικής Ένωσης, ότι μέσα στο Διεθνές Γεωφυσικό Έτος 1957, επρόκειτο να γίνει εκτόξευση δορυφόρου Σοβιετικής προέλευσης.

Οι εμπειρογνώμονες θεώρησαν, ότι επρόκειτο για απλή προπαγάνδα των Ρώσων και ότι πριν το 1958 οι Σοβιετικοί ήταν αδύνατο να κάνουν την εκτόξευση που τώρα ανακοίνωσαν. Η εκτόξευση όμως έγινε πράγματι με επιτυχία στις 4 Οκτωβρίου 1957 από το Κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν και προκάλεσε τεράστια εντύπωση σε όλο τον κόσμο. Έγινε πρωτοσέλιδο σχεδόν παντού και τα «μπιπ» του δορυφόρου έμειναν στην ιστορία.

O πύραυλος φορέας R-7 που χρησιμοποιήθηκε, είχε προκύψει από την εξέλιξη της τεχνολογίας διηπειρωτικών πυραύλων υπό την επιστημονική διεύθυνση του Σεργκέι Καραλιόφ και ήταν έτοιμη ακόμα και για στρατιωτική χρήση, πράγμα που ανησύχησε τον δυτικό κόσμο αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες, για τον επιπλέον λόγο πιθανής επίθεσης των Σοβιετικών από το διάστημα, επιδεινώνοντας τις ήδη τεταμένες πολιτικές σχέσεις μεταξύ τους και ανοίγοντας τον δρόμο για τις εντατικές διεθνές επενδύσεις στον αμυντικό και στρατιωτικό τομέα (μιας και ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν τότε στο απόγειό του). Η 4η Οκτωβρίου 1957 ήταν εκτός από την απαρχή της διαστημικής εποχής και η απαρχή της Κούρσας του Διαστήματος ανάμεσα στις τότε δυο υπερδυνάμεις.

Η επιτυχία του Σπούτνικ είχε σαν αποτέλεσμα οι Αμερικάνοι να επισπεύσουν τις -ήδη σε εξέλιξη- δικές τους προσπάθειες για την εκτόξευση του δικού τους δορυφόρου, κάτι που πέτυχαν τον Ιανουάριο του 1958 με τον Explorer 1.

Ο δορυφόρος ουσιαστικά ήταν ένα μεταλλικό σώμα στρογγυλού(σφαιρικού) σχήματος διαμέτρου 58 εκατοστών, και κατασκευασμένο από αλουμίνιο βάρους περίπου 83 κιλών. Σκοπός του ήταν η μελέτη του περιβάλλοντος έξω από την ατμόσφαιρα. Κατέγραψε την θερμοκρασία στο εσωτερικό και την επιφάνεια της σφαίρας καθώς και την πυκνότητα της ανώτερης ατμόσφαιρας και της διάδοσης των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στην ιονόσφαιρα Οι δυο τελευταίες μετρήσεις έγιναν με τη μελέτη των σημάτων που έστελνε ο δορυφόρος στη Γη, των περίφημων «μπιπ» του, που εξέπεμπε κάθε 0,3 δευτερόλεπτα. Ακόμα, η σφαίρα ήταν γεμάτη με άζωτο υπό πίεση, για να διαπιστωθεί κατά πόσον θα υπήρχαν συγκρούσεις με μετεωρίτες και απώλεια αερίου, κάτι που όμως δεν παρατηρήθηκε.

Περιφερειακά στη μεταλλική σφαίρα επάνω υπήρχαν τέσσερις κεραίες επικοινωνίας, μήκους 2,4-2,9 μέτρων. Είχε δύο πομπούς ισχύος 1 Watt και κρυπτογραφικό σύστημα εκπομπής σημάτων στα βραχέα κύματα και συγκεκριμένα στις συχνότητες 20.005 και 40.002 MHz. Οι πομποί του λειτούργησαν για τρεις βδομάδες, μέχρι δηλαδή οι μπαταρίες του να εξασθενήσουν. Συνέχισε όμως την τροχιά του γύρω από τη Γη για 92 μέρες, μέχρι τις 3 Ιανουαρίου 1958, οπότε κάηκε κατά την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα. Είχε κάνει 1.400 τροχιές γύρω από τη Γη, καλύπτοντας μια συνολική απόσταση 70 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Το μέσο ύψος της τροχιάς ήταν 250 χιλιόμετρα, με απόγειο στα 947 χιλιόμετρα στην αρχή της αποστολής και με έγκλιση 65,0° ως προς τον Ισημερινό. Στην διάρκεια της τριμηνιαίας πτήσης του έχανε συνέχεια ύψος επειδή η τριβή με την ιονόσφαιρα ήταν ισχυρή, ισχυρότερη από τις προβλέψεις και τον επιβράδυνε ασταμάτητα. Έτσι την 96η ημέρα και σε ύψος 100 χιλιομέτρων μπήκε στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και κάηκε.

Tο σήμα του Σπούτνικ ήτανε ακροάσιμο σε όλη την υφήλιο. Το σήμα ήτανε μεν εξαιρετικά ασθενές, αλλά με τον ανάλογο εξοπλισμό ήταν πολύ εύκολο να το πιάσει κανείς. Στην Ευρώπη ο πρώτος που έπιασε το σήμα δεν ήταν κάποιος ηλεκτρολόγος ή ηλεκτρονικός, μα ένας απλός αστρονόμος, ο Χάϊνς Καμίνσκι από το αστεροσκοπείο του Μπόχουμ στη Γερμανία. Στη Γερμανία επίσης, στο σχολικό αστεροσκοπείο του Ρόντεβις της Σαξονίας ανακαλύφθηκε την 8η Οκτωβρίου 1957 για πρώτη φορά ο Σπούτνικ μέσα από απλά κιάλια.

Πολλά αντίγραφα του Σπούτνικ υπάρχουν σε μουσεία στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Ένα αντίγραφο υπάρχει στο Εθνικό Μουσείο Αεροπορίας και Διαστήματος Σμιθσόνιαν στις Η.Π.Α., ενώ ένα άλλο κοσμεί την είσοδο του κτιρίου των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη.

Φέτος, στα γενέθλια του πρώτου μισού αιώνα από την ημερομηνία-σταθμό εκτόξευσης του Sputnik, οι γιορτές στον πλανήτη Γη θα είναι μεγάλες. Ήδη η NASA έχει ετοιμάσει εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα και παρουσιάσεις για τα 50 χρόνια στο διάστημα και η WSW (World Space Week), η Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος, το μεγαλύτερο ετήσιο γεγονός για το Διάστημα, που διοργανώνεται παραδοσιακά από 4-10 Οκτωβρίου, προετοιμάζεται πυρετωδώς με συμμετοχή 50 χωρών και υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.

Saturday, October 6, 2007